Türkiye için kuraklık artık depremden daha büyük tehlike. Yakında iklimsel kaynaklı ölümleri görmeye başlayacağız" derken Anadolu'nun kuraklık tarihi bize ne anlatıyor?

Tarihin Öteki Yüzü

Osmanlı'dan Cumhuriyet'e Kuraklık

Trump’ın faşist taraftarlarının ABD Kongresi’ne yönelik kanlı darbe girişimi, 1923-1938 arasında Hitler’i iktidara taşıyan seri darbeleri anımsattı...

Birahane Darbesi, Reichstag Yangını, Uzun Bıçaklılar Gecesi, Kristal Gece

Genel olarak Batı, özel olarak AB ve ABD ile ilişkilerimizdeki med-cezirlerin tarihçesine göz atmaya ne dersiniz?

Osmanlı’nın “Frenk” ve “Frengistan” Algısı

Enver Paşa Naciye Sultan'a erotik mektuplar yazarken Allahüekber Dağları’nda kaç bin asker buzdan heykele dönüşmüştü? Olan bitenin sorumlusu kimdi?

106 Yıldır Kanayan Yara: Sarıkamış Faciası

MHP Genel Başkanı ve Genel Başkan Yardımcısı'nın HDP'lileri PKK ile özdeşleştirdikten sonra "itlaf edilmeleri gereken zehirli haşereler" diye nitelemesi kötü bir devlet geleneğinin izini sürmeyi gerekli kıldı...

Soykırımsal Dilin Kötü Çağrışımları

Bir Amerikalı'ya Dersim’de 7-13 Aralık 2020 tarihleri arasında 50 mermi kullanarak yaban keçisi vurması için verilen izin şimdilik iptal edildi ama tehlike henüz geçmedi...

Osmanlı’dan Miras Kalan Kötü Gelenek: Avcılık

Bundan 75 yıl önce bugün Hüseyin Cahit'in "Kalkın Ey Ehli Vatan!" çağrısıyla binlerce kişilik güruh Tan Gazetesi'ni yerle yeksan etmişti. O zihniyet halen dipdiri...

Sabiha-Zekeriya Sertel Gazeteciliği ve Tan Matbaası Baskını

Maradona'ya veda ederken Black Stockings, Cuma Ligi, Atina Olayı, Sivas-Kayseri Maçı Faciası ve El Salvador-Honduras Futbol Savaşı'nın hikayesi... Ayşe Hür: "Müslüman Türklere futbolu sevdirenler Osmanlı Devleti’nin tebaası olan Yahudiler, Rumlar, Ermeniler ve Levantenlerdi. Osmanlı ülkesindeki ilk futbol karşılaşması, 1875’te Selanik’te, 1880’lerde İzmir’de, 1890’larda ise İstanbul’da yapıldı. II. Abdülhamid’in gazabından kurtulmak için, 1901’de ilk futbol kulüplerini ‘Black Stockings’ (Siyah Çoraplar) adıyla kuran Müslüman Türkler, daha ilk maçlarında Rumlara karşı 4-1 yenik iken, ünlü jurnalci başı Ali Şamil ve adamlarına yakalandılar. Halk arasında ‘Pazar Ligi’ diye anılan 'Constantinople Football League' 1904’te oluşturuldu. Moda, Elpis ve Imogene takımlarının mücadelesinde ilk kupayı, İngiltere Sefaret gemisi tayfalarının takımı Imogene kaldırdı..."

Futbol Sadece Futbol Değildir!

Siyasilere tehdit ve hakaret mektupları gönderecek kadar pervasızlaşan organize suç örgütlerinin kısa hikayesi... Ayşe Hür: "Osmanlı döneminde, kabadayılık, ünlü 150’liklerden gazeteci Refii Cevat Ulunay’ın tabiriyle 'bir çeşit şehir şövalyeliğiydi'. Hulki Aktunç, kabadayılığın böyle efsaneleştirilmesine karşı çıkar ve onları 'şehir eşkıyaları', 'şehir Celalileri' olarak niteler. Siyah cepkenleri, beyaz ama yaz kış yaka bağır açık gömlekleri, boyunlarında muskaları, ellerinde tespihleri, başlarında püsküllü fesleri ile gezen kabadayılar, koltuk altında saldırma, bellerinde kama taşırlar ama mecbur kalmadıkça kavga etmezler, cana kıymazlardı..."

Külhanbeyi, Kabadayı, Çeteci, Mafya Babası

15 Kasım 1937'de altı arkadaşıyla birlikte Elazığ'da idam edilen Seyit Rıza'nın 1921-1937 arasında devletle yazışmaları bize farklı bir hikâye anlatıyor... Ayşe Hür: "10 Eylül 1921 tarihli bu telgrafta, Seyid Rıza ve diğer reislerin TBMM Hükümeti’ne bağlı oldukları belirtilmekte, Koçgiri liderlerinden Alişan ve arkadaşlarının affedilmesi rica edilmektedir. TBMM Reisi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri’ne diye başlayan 13 Kasım 1921 tarihli telgrafta Seyid Rıza, Koçgiri meselesini çözümek için gelecek tahkikat heyetinden beklediklerini dile getirerek tüm Dersim namına Mustafa Kemal’e teşekkür eder. İkinci Umumi Müfettişlik'ten Dahiliye Vekaleti’ne çekilen 8 Aralık 1928 tarihli şifreli telgrafta Seyit Rıza ve Baytar Nuri’nin Cumhuriyet hükümetine bağlı olduklarını belirttikleri ve haklarındaki şüphelerin giderilmesi için ovada iskanlarını rica ettikleri yazar..."

Seyit Rıza TBMM'ye ve Millet Cemiyeti'ne Mektup Yazdı mı?

114 kişinin hayatını kaybettiği 30 Ekim 2020 İzmir Depremi vesilesiyle alınması gereken tedbirler üzerine belki birkaç gün daha düşünmemizi sağlar umuduyla... Ayşe Hür: "Bizans dönemindeki adıyla Konstantinopolis'te irili ufaklı 50’den fazla deprem olduğu sanılıyor. Bunlardan kayda geçen ilki 402 yılında. 407, 437, 447, 450, 542 yılında olanlar ise çok şiddetliydi. Halkın "Kıyamet-i Suğra" (Küçük kıyamet) adını verdiği 1509 depreminde sarsıntılar 45 gün sürmüş, bazı kaynaklara göre 15 bin kişi ölmüştü. II. Bayezid, Topkapı Sarayı’nı terk edip 10 gün bahçedeki çadırda yaşamış, sarsıntılar durmayınca Edirne Sarayı'na taşınmıştı..."

1894 İstanbul, 1939 Erzincan ve 1966 Varto Depremleri

CB Erdoğan'ın Fransız markalarına, mallarına yönelik boykot çağrısı, bundan 112 yıl önce bu topraklarda gerçekleştirilen bir boykot olayını hatırlamaya vesile oldu... Ayşe Hür: "Bosna-Hersek, 1878 Berlin Anlaşması’na göre Avusturya-Macaristan (Habsburg) İmparatorluğu tarafından işgal edilecek ve yönetilecekti. Bosna-Hersek üzerinde Osmanlı hükümranlık hakları ise devam edecekti. 9 Ekim 1903’te Mürzsteg Programı’yla bölgenin kontrolü biraz daha Habsburg idaresine geçti. 12 Eylül 1908 günü II. Abdülhamid’in doğum günü şerefine yabancı elçilere verilen ziyafete çağrılmayan Bulgaristan’ın İstanbul temsilcisi (Kapı Kethüdası) Geşov durumu protesto ederek 13 Eylül günü Sofya’ya gidince ilk kriz yaşandı..."

Bosna-Hersek'in İlhakı ve 1908 Boykotajı

50'ye yakın etnik grubun, adet olduğu üzere dostluktan ziyade düşmanlık biriktirmeyi başardığı Kafkasya'ya ve Rusların Kafkasya politikalarına biraz daha yakından bakalım mı? Ayşe Hür: 'Kafkasya' adı ilk defa Yunan yazarı Aiskhylos'un MÖ 490’da yazdığı "Zincire Vurulmuş Prometheus" adlı eserde kullanılmıştı. Terimin Rus kaynaklarında ilk boy gösterişi Osmanlı'nın "Deli" dediği "Büyük" Petro döneminde (1682-1725) oldu. Tiflis, Baku, Nahçıvan ve Erivan’ın Rusya’ya katılması 1801’de I. Aleksander zamanında oldu. 1810’da Azerbaycan’a yönelen Rus orduları, 1814 ve 1826’da İran’daki Türk asıllı Kaçarları yenerek tüm Kafkasya’yı hakimiyetlerine aldılar...

Prometeus'tan Şeyh Şamil'e Kafkasya

Bugün Dario Fo'nun eserinin Kürtçe sahnelemesi yasak, halbuki 127 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'nu Yeni Dünya'da bir Kürt piyesi temsil ediyordu... Ayşe Hür: "Batılılaşma politikasının parçası olarak Osmanlı İmparatorluğu 1851 Londra, 1855 Paris, 1862 Londra, 1867 Paris, 1873 Viyana, 1889 Paris Dünya Sergisi ve 1893 Kolomb Dünya Sergisi’ne katılmıştı. Osmanlı İmparatorluğu sergiye Şubat 1891'de özel bir heyet aracılığıyla davet edildi. Mayıs ayında sergi hazırlıkları için bu alanda tecrübesi ve ödülleri olan İlya Suhami Sadullah Firması’yla anlaşma yapıldı."

1893 Şikago Kolomb Sergisi'nde "Kürt Dramı"

Ayşe Hür, Tarihin Öteki Yüzü programıyla, her hafta gündemdeki bir olayı, siyasal tarih ışığında ele alıyor.

hubhopper

Tarihin Öteki Yüzü

hubhopper